โหดสุส…3 กลไกดึงผีร้ายออกมาจากสมองของคุณ

ตลอดระยะเวลาเกือบ 7 ปีที่ผมได้มีโอกาสเล่น Social Network(SoN)มา ได้มองเห็นถึงสิ่งที่ SoN ได้ส่งผลต่อพฤติกรรมของคนไทยอย่างมากมาย ทั้งในเรื่องของความคิด วิธีคิด อารมณ์ และพฤติกรรม

ย้อนกลับไปคนไทยในสมัยก่อนมี SoN คนไทยเป็นคนขี้อาย ขี้เกรงใจ ไม่กล้าแสดงออกในความคิดเห็นของตนเอง

แต่หลังยุค SoN เป็นต้นมา คนไทยกล้าที่จะแสดงความคิดเห็นออกมาในโลกออนไลน์ โดยในช่วงแรกๆ การพูดคุยยังคงละมุนละม่อม ถ่อยทีถ่อยอาศัย คุยกันด้วยเหตุ และผล

นานวันผ่านไปบนโลกเสมือนจริง โลกที่แค่ยกมือถือออกมา อ่าน แล้วพิมพ์ได้ในทันที สมองส่วนเหตุผลของเราเริ่มทำงานน้อยลง สมองส่วนสัญชาตญาณ(System 1) เริ่มเข้ามาทำงานในด่านหน้ามากขึ้น  จนกลายเป็นระบบอัตโนมัติ(Autopilot) ไปเสียแล้ว

ยุคนี้ เราพร้อมที่จะดึง “ผีร้าย” ภายในสมองของเราออกมาใช้งานได้อย่างง่ายดาย และโดยที่เราไม่ทันรู้ตัว มีคนที่จิตใจไม่ดี อคติ และคิดลบเป็นธรรมชาติ ก็อาศัยกลไกของสมองนี้ เข้ามาเล่นกลกับสมองของพวกเรา จนในวันนึง เมื่อเราย้อนกลับมาอ่านในสิ่งที่เราเคยเมนท์ ไลค์ หรือแชร์ออกไปอย่างไม่ยั่งคิด เราก็อาจจะรู้สึกเวทนาในจิตใจของตัวเราเองในตอนนั้นเป็นอย่างมาก

แล้วกลไกอะไรที่ เพจผี ใช้ดึง ผีร้าย ออกมาจากสมองของเรา

มันประกอบด้วย 3 กลไกหลักๆ คือ

1. เน้นดึงความเป็นฮีโร่ อยากเด่น อยากดัง ดูดี ออกมาจากสมองชั้นใน

2. ปลุกผีร้าย ด้วย Priming effect

3. ปิดสมองส่วนเหตุผล ด้วย Confirmation bias

ดึงความเป็นฮีโร่ อยากเด่น อยากดัง ออกมาจากสมองส่วนใน

สมองส่วนใน(Inner brain) เป็นสมองที่มีวิวัฒนาการน้อยสุด แต่เกิดมานานสุด มีตั้งแต่ในสัตว์เลื้อยคลาน สมองส่วนนี้เน้นเรื่องสัญชาตญาณ เช่น หิว ก็กิน หาว ก็นอน หื่น ก็… และในขณะเดียวกัน สมองส่วนนี้จะเป็นสมองที่ทำงานอยู่เกือบตลอดเวลา จนกลายเป็นระบบอัตโนมัติ(Autopilot) และสมองส่วนนี้มีหน้าที่ปกป้องอะไรที่เป็นของตัวเอง เช่น สิ่งของ สมาชิกในครอบครัว เช่น เวลาเราเห็นคนแปลกหน้ามายืนคุยกับลูกของเรา คงไม่มีใครคิดในทันทีว่า เค้าคงมาเล่นกับลูกเราโดยเจตนาดี สมองชั้นในจะทำงานในเสี้ยววินาทีว่า มีอันตรายกำลังจะเกิดกับลูกของเรา เราต้องเข้าไปปกป้องในทันที

เมื่อมนุษย์วิวัฒนาการมามากขึ้น สมองชั้นในก็ยังคงทำงานเป็นหลักอยู่ เพียงแต่อาจจะแสดงออกมาในรูปแบบที่ดูไม่ตรงไปตรงมามากขึ้น เช่น เมื่อมีใครมาพูดในเชิงลบกับลูกของเรา แม้จะไม่ได้เข้ามาสัมผัสตัว สมองส่วนนี้ของเราก็ทำงานในทันที ความรู้สึกโกรธ จะต้องเข้าไปปกป้องศักดิ์ศรีของลูกเรา ก็จะเข้ามาในทันที เราพร้อมที่จะตอบโต้ด้วยคำพูดที่รุนแรงกลับไปได้อย่างไม่ต้องไตร่ตรองอะไรเลย

เช่นเดียวกัน กับเมื่อ เราไปอ่านเพจผี ที่ปกปิดตัวเอง มุ่งแต่จะให้ร้ายคนอื่นๆเป็นหลัก เพจผีเหล่านี้ ก็จะนำเสนอในสิ่งที่ดูเป็นภัยคุกคามต่อสังคม และอาจส่งผลกระทบต่อเรา เช่น ธุรกิจแชร์ลูกโซ่ การหลอกลวง ซึ่งแน่นอน สมองเรารู้ได้ในทันทีว่า เรื่องเหล่านี้เป็นสิ่งที่ไม่ดี สมองชั้นในจะรู้สึกได้ว่า เราเองก็ไม่ปลอดภัยถ้าถูกคนเหล่านี้มาหลอกลวง เราจะต้องออกมาปกป้องในทันที

แล้วอะไรเกิดขึ้นกับสมองของเรา เลือดจะไหลเวียนไปที่สมองที่ทำงานมาก ก็คือสมองชันใน แต่สมองชั้นในไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อการคิดในเชิงเหตุผล ส่งผลให้เลือดไปเลี้ยงสมองส่วนเหตุผล คือสมองส่วนหน้า(Prefrontal cortex) ลดลง ทำให้เมื่อเราได้เสพข้อความของเพจผีเหล่านั้น สมองส่วนเหตุผลเราจะถูกตัดการทำงาน คิดในเรื่องเหตุ และผลไม่ออก หรือภาษา SoN อาจเรียกสภาพของลูกเพจผีในตอนนั้นว่า … เลเวล 1 ถถถ

ปลุกผีร้ายด้วย Priming effect

Priming effect ถ้าจะพูดแบบง่ายๆ ก็คือ การที่สมองของเราถูกกำหนดโดยสิ่งเร้าอันแรก จนส่งผลต่อการแสดงออกของสมองของเราต่อสิ่งเร้าถัดมา

เช่น เมื่อเราได้อ่านบทความที่มีแต่คำที่เกี่ยวเนื่องกับคนแก่ ไม่ว่า ความจำไม่ดี ผมขาว ปวดข้อเข่าเสื่อม ผิวเหี่ยวย่น ต่อมาจะส่งผลต่อความคิด และพฤติกรรมของเราอย่างที่เราไม่รู้ตัว เช่น เราจะเดินช้าลงกว่าเดิม รู้สึกอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย เป็นต้น

ตัวอย่างง่ายๆของ Priming effect อย่างนึงที่มีการทดลองกันมาหลายสิบปีแล้ว เช่น ให้กลุ่มทดลอง 3 กลุ่ม อ่านบทความ 3 บทความที่แตกต่างกัน

กลุ่มแรก อ่านบทความมีแต่คำลบ

กลุ่มที่สอง อ่านบทความที่มีแต่คำกลางๆ ไม่บวก หรือ ลบ

กลุ่มที่สาม อ่านบทความที่มีแต่คำบวก

อันนี้ คือการที่กลุ่มทดลอง ได้รับสิ่งเร้าที่ทำหน้าที่ Prime สมองแตกต่างกันไป

หลังจากนั้น ให้ กลุ่มทดลองทั้งสามไปนั่งรอ ที่ห้องประชุม โดยแจ้งว่า 15 นาทีจะเข้าไปหา แต่เมื่อเลย 15 นาที เราก็ไม่เข้าไปหาเค้าเหล่านั้น แต่ปล่อยให้เค้านั่งรอเราไปเรื่อยๆ

ผลการทดลองปรากฏว่า จะมีคนที่ทนกับการรอคอยไม่ได้ ออกมาจากห้องประชุมหาเรา พร้อมกับแสดงอาการไม่พอใจ หลายรายถึงกับต่อว่าเราอย่างรุนแรง

เมื่อกลับไปดูว่า กลุ่มคนที่ทนกับการรอคอยไม่ได้ ต่อว่าเรารุนแรงนั้น เป็นคนอ่านบทความที่มีคำประเภทไหนมากที่สุด พบว่า กว่า 80% คนเหล่านี้ถูก Prime ด้วยบทความที่มีแต่คำลบมากที่สุด

เพจผีก็ใช้วิธีเดียวกันนี้ ด้วยการใช้คำหยาบคาย ดูถูกคนที่เพจพยายามกล่าวอ้างถึงอย่างรุนแรง เสียดสี เมื่อลูกเพจไปอ่านเข้าเรื่อยๆ สมองก็จะถูก Prime ด้วยคำลบ จนสุดท้ายก็จะส่งผลต่อความคิด อารมณ์ และพฤติกรรมของลูกเพจผีให้แสดงออกมาด้วยการไม่อดทน ต่อว่า ด่าทอ เสียดสี ประชดประชันอย่างหยาบคายไปเช่นกัน

ปิดสมองส่วนเหตุผล ด้วย Confirmation bias

คือ สภาวะของสมองที่เมื่อเชื่อเรื่องอะไรอย่างไม่ได้คิด เพราะไม่ได้ใช้สมองส่วนเหตุ และผลก่อนที่จะทำการเชื่อ สมองก็จะมีกลไกในการปกป้องต่อความเชื่อ หรือเหตุผลใดๆ ที่ไม่ได้สอดคล้องกับความเชื่อของตัวเอง เช่น มี่คนกลุ่มนึงที่เชื่อเรื่องโลกแบน เค้าเชื่อเรื่องเหล่านี้โดยขาดการไตร่ตรองอย่างมีเหตุ และผล หลายคนเป็นถึงอดีตนักบินอวกาศของนาซ่า แต่เพราะเค้าไม่เคยได้มีโอกาสขึ้นอวกาศจริงๆ(ไม่ใช่นักบินอวกาศทุกคนที่ได้รับการฝึก จะได้ขึ้นบินจริง)

อดีตนักบินอวกาศอกหักเหล่านี้ ก็จะเชื่อว่า การที่พวกเค้าไม่ได้ขึ้นบินนั้น เพราะนาซ่ากลัวว่า เมื่อพวกเค้าได้ขึั้นไปในอวกาศ จะเห็นว่าจริงๆ แล้วโลกแบน ดังนั้น เค้าก็จะมองหาแต่เหตุผลที่มาสนับสนุนความคิดว่าโลกแบน ส่วนใครแม้จะหาเหตุผลที่เป็นวิทยาศาสตร์แค่ไหนมายืนยันว่า โลกกลม สมองของเค้าก็จะปิด ไม่รับฟังในเหตุผลนั้นๆ ซึ่งกระบวนการนี้เป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นภายใต้จิตสำนึก(Subconscious)

เช่นเดียวกัน กับพฤติกรรมของคนเสพข่าวเพจผีสักระยะนึง เค้าก็จะหลงเชื่อตามตรรกะครึ่งเดียวของเพจผี ที่เอาข้อมูลจริงมานิดเดียว เสริมต่อด้วยข้อมูลเท็จเป็นส่วนใหญ่ ลูกเพจผีก็จะหลงเชื่อในทันที ไม่รับฟังในเหตุผลที่คนอื่นนำมาแสดงให้ดู แม้ว่าหลักฐานนั้นๆ จะเป็นหลักฐานสาธารณะจากหน่วยงานที่เชื่อถือได้ก็ตาม

โดยสรุป

SoN และเพจผี ได้ทำการ Hack สมองของลูกเพจไปอย่างที่ลูกเพจผีไม่ทันรู้ตัว ถูกเพจผีทำให้กลายเป็น เลเวล 1 ถถถ ไปอย่างที่แอดมินเพจผีนั่งหัวเราะเยาะอยู่ข้างหลัง

สังคมเราจะดีไม่ได้เลย ถ้าคนในสังคมขาดสติ ไร้เหตุ และผล ขาดการโต้แย้งอย่างมีสติ เอาแต่อารมณ์ และความรู้สึกอยู่เหนือทุกสิ่ง

ถถถ โหดสุส…

คิดปรับมุม BrainChef

DoctorT Neuro

ดอกเตอร์ทีนิวโร